Khi trồng cây trong nhà, ta thường nghe gặp các vấn đề về thiếu sáng khiến cây vàng lá, chậm lớn,.. Nhưng liệu rằng tình huống ngược lại – cây bị dư sáng có thể xảy ra hay không? Thực tế là có, dù là cây trồng ngoài trời hay trồng trong nhà đều có thể đối diện với tình huống nhận quá nhiều ánh sáng, khiến cây bị cháy lá, héo rũ hoặc thậm chí là rụng lá và chết dần. Vậy chúng ta hãy thảo luận nhiều hơn về yếu tố dư thừa ánh sáng đối với cây trong bài viết này.
Điều gì sẽ xảy ra khi cây tiếp xúc với quá nhiều ánh sáng?
Có hai điều cần xem xét ở đây: thời lượng ánh sáng (light duration) và cường độ ánh sáng (light intensity)
Thời lượng ánh sáng đề cập đến số giờ ánh sáng mà cây nhận được mỗi ngày trong khi cường độ là lượng ánh sáng trên một đơn vị diện tích, thường được đo bằng Lux hoặc Foot-candle
Mỗi khái niệm này là một khái niệm khác nhau và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây theo những cách khác nhau. Nói chung, cường độ ánh sáng là điều bạn cần phải cẩn thận. Chúng ta hãy xem xét kỹ hơn.
Thời lượng ánh sáng
Phần lớn, cây có thể tiếp xúc với ánh sáng trong một khoảng thời gian không xác định mà vẫn tiếp tục phát triển.
Tuy nhiên, việc tiếp xúc với ánh sáng quá lâu có thể ảnh hưởng đến chu kỳ phát triển và khả năng ra hoa của cây. Mức độ ảnh hưởng ít nhiều còn tùy thuộc vào loại cây.
“Quá trình quang hợp của thực vật gồm pha sáng và pha tối. Trong pha sáng, cây hấp thụ ánh sáng và biến nó thành năng lượng. Tuy nhiên, năng lượng này ở dạng không ổn định và không thể được lưu trữ để sử dụng sau này. Để giải quyết vấn đề này, pha tối của thực vật sẽ giúp chuyển đổi các hợp chất năng lượng này thành carbohydrate, có thể được lưu trữ và sử dụng sau này.
Như tên của nó, phản ứng ánh sáng cần ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng nhân tạo để xảy ra. Tuy nhiên, phản ứng tối có thể xảy ra bất cứ lúc nào và thường xảy ra khi cây tiếp xúc với ánh sáng. Bởi vì phản ứng trong bóng tối không yêu cầu thiếu ánh sáng, cây cối sẽ vẫn khỏe mạnh khi tiếp xúc với ánh sáng 24 giờ một ngày. Tuy nhiên, có một số loài thực vật sẽ tồn tại nhưng không phát triển nếu không có bóng tối.”
Cường độ ánh sáng
Cường độ ánh sáng là nguyên nhân gây ra hầu hết các tác động tiêu cực liên quan đến việc cây nhận quá nhiều ánh sáng.
Khi cây tiếp xúc với ánh sáng cường độ cao, một phần năng lượng ánh sáng này sẽ được chuyển hóa thành nhiệt. Cây của bạn phải thực hiện các bước để tiêu tán năng lượng nhiệt này, thông thường bao gồm việc sử dụng một số nước sẵn có của nó để tự làm mát.
Theo thời gian, điều này có thể làm cạn kiệt nguồn nước dự trữ của cây và khiến cây không có đủ nước cho các quá trình quan trọng như quang hợp. Nếu khả năng tản nhiệt của cây bị cạn kiệt hoặc nếu lượng nhiệt tạo ra vượt quá khả năng tản nhiệt, thì cây sẽ bị thiệt hại về nhiệt.
Dấu hiệu cây đã nhận quá nhiều ánh sáng
Khi cây nhận quá nhiều ánh sáng, ta sẽ nhận thấy những chuyển biến bất thường trên lá
Khi đối diện với thời gian chiếu sáng quá dài, lá thường bị mất màu. Ví dụ như chuyển sang màu xanh nhạt, tái hoặc một thậm chí một vài vùng trên lá chuyển thành màu trắng.
Khi đối diện với cường độ chiếu sáng quá cao, lá sẽ xuất hiện các mảng cháy. Các mảng lá bị cháy rất dễ nhận biết. Một là lá có các mảng khô màu nâu vàng từ ngoài rìa, đôi khi là màu trắng (như ảnh cây Ficus của mình). Các mảng khô này là do lá ánh sáng mạnh khiến lá bị mất nước. Hai là khi cường độ nắng quá cao, quá ngưỡng chịu đựng của cây, lá lập tức sẽ xuất hiện mảng đen ở giữa (trông như miếng thịt bị cháy :v). Dạng cháy này xuất hiện rất nhanh và mức phá hoại cũng rất cao.
Một dấu hiệu cũng cho thấy cây đang nhận quá nhiều ánh sáng chính là lá rũ xuống. Ánh sáng nhiều khiến cây khô nhanh hơn lượng nước mà rễ hút được. Và kết quả là, hàng loạt lá cây rũ xuống, trông như bị héo. Triệu chứng này thường được quy chụp là cây bị thiếu nước. Nhưng nếu bạn đã cân nhắc về vấn đề nước tưới, thì thừa sáng là lý do cần cân nhắc tiếp theo.
Lá chuyển màu trắng nhợt nhạt
Credit: gardenknowhow
Credit: blog.leonandgeorge
Lá Ficus bị cháy (một mảng trắng khô từ viền và một mảng cháy nâu)
Những ảnh hưởng nếu cây bị dư thừa ánh sáng thời gian dài
Cũng như bị thiếu sáng, thừa sáng về lâu dài cũng sẽ dẫn đến cái chết cho cây trồng. Nhưng trước đó, bạn sẽ thấy cây có các biểu hiện như trên. Lá cháy, mất màu, xoăn hoặc rụng,.. Thậm chí, có một nghịch lý là lá mới ra cũng sẽ nhỏ hơn. Bạn không nghe nhầm đâu, khi cây được khuyến khích đủ ánh sáng, chúng sẽ ra lá to hơn để tiếp nhận ánh sáng nhiều hơn. Nhưng nếu ánh sáng quá nhiều, chúng sẽ lại cho ra lá nhỏ lại để hạn chế tiếp xúc với ánh sáng.
Như đã thảo luận ở trên, việc nhận quá nhiều ánh sáng có thể đảo lộn đặc tính sinh trưởng của cây, khiến cây chậm lớn hoặc từ chối ra hoa.
Cây trồng trong nhà có thể bị dư thừa ánh sáng?
Như thảo luận ở phần dẫn đề, cây trồng trong nhà ít có khả năng bị thừa sáng. Nhưng tất nhiên, điều này vẫn có thể xảy ra.
Cây đặt quá sát nguồn sáng
Cây có thể nhận được Bright light khi đặt ngay cạnh cửa sổ. Mặc dù ánh sáng qua cửa sổ có cường độ thấp hơn 50% so với ánh nắng trực tiếp bên ngoài, nhưng nó vẫn có thể quá gay gắt đối đối với một số cây ưa bóng râm.
Giải pháp: Nếu cây đang trồng trong nhà, giải pháp đơn giản là chuyển cây đến một khu vực thích hợp hơn. Hãy xem bài viết gợi ý các loại cây trồng trong nhà phù hợp với điều kiện Low light, Medium light, hoặc Bright light của Nhà Mình có cây để biết nhu cầu ánh sáng của cây. Nếu không thể di chuyển vị trí của cây, hãy thử gắn thêm màn che hoặc rèm trong ở cửa sổ để giảm bớt cường độ ánh sáng.
Xem thêm:
Phân loại low light – medium light – low light: Đại cương về ánh sáng cho cây trồng trong nhà
Cây được chiếu sáng thời gian quá dài
Yếu tố thứ hai, đó là thời gian chiếu đèn quá dài. Nhiều người trồng cây trong nhà thường lắp đèn nhân tạo để bổ sung ánh sáng cho cây. Ánh sáng nhân tạo nếu chiếu trong thời gian dài cũng có thể dẫn đến cây bị thừa sáng.
Giải pháp: Bạn cần làm rõ một yếu tố là việc chiếu sáng với thời gian dài không giúp cây sinh trưởng nhanh hơn mà thậm chí chỉ làm bạn tốn nhiều điện hơn và phải tưới nước nhiều hơn. Nếu cây trồng trong điều kiện hoàn toàn không có ánh sáng mặt trời, thời gian chiếu sáng 12-13 tiếng một ngày là đủ. Nếu cây vẫn nhận được ánh sáng mặt trời nhưng bạn phải chiếu đèn để hỗ trợ thì vài tiếng một ngày là đủ.
Nguồn tham khảo:
https://extension.umn.edu/planting-and-growing-guides/lighting-indoor-plants
Bài viết liên quan:
